In 5 stappen van ‘Wat wil ik’ naar ‘Zo kom ik er’

Laatst vroeg ik een vrouw uit een groep makers of het project waar ze zich op stortte, haar hielp naar waar ze over vijf jaar wilde zijn. Ik zei – met andere woorden – dat het kan werken in de gaten te houden of wat je nu aan het doen bent, helpt bij waar je echt naar verlangt.

Ik hoorde vervolgens wat prangende vragen:

‘Hoe bepaal je waar je over vijf jaar wil staan?’

‘Ik realiseer me dat je niet voor eeuwig kiest en dat je plan niet in beton gegoten wordt, maar hoe maak je (een geraamte voor) een vijf jaren plan?’

En: ’Waar begin je mee? En wat is realistisch?’

Genoeg voor een heel boek. Maar laat ik beginnen met een blogpost. Ik dook erin en kwam tot 5 stappen, lekker praktisch en concreet. Een goede start dus, deze blogpost. Hieronder eerst alle vijf in het kort. Verderop lees je per stap wat je te doen staat.

Stap 1. Onderzoek je wil
We gaan kijken naar waar je naar verlangt en nieuwsgierig naar bent.

Stap 2. Formuleer je wil
In deze stap maken we het specifieker. Het mag best een beetje oncomfortabel voelen.

Stap 3. Verdeel het in korte termijn doelen
Je weet nu waar je wil staan over 5 jaar. Dat is mooi. Nu gaan we kijken hóe je er gaat komen.

Stap 4. Maak een actieplan
Tijd voor actie. Wat heb je nodig om te komen waar je over vijf jaar wil zijn?

Stap 5. Begin

Oke. Klaar voor? Let’s go!

Stap 1. Onderzoek je wil

Loop deze keuzeboom af. Dat is waarschijnlijk voor 95% van de gevallen al voldoende.

Bracht het schema hierboven niet wat je wilde, dan duiken we er wat verder in.

Weten wat je wil begint met nieuwsgierigheid, honger en een verlangen.
Beantwoord daarvoor de volgende vijf vragen. Daag jezelf maar uit.

1. Wat maak je nu graag?
2. Waar ben je nieuwsgierig naar wat maken betreft?
3. Waar zou je beter in willen worden?
4. Waarvoor zou je willen dat je tijd had op creatief gebied?
5. Als niets te gek is en alles zou lukken, waar zou je dan willen staan over vijf jaar?

Stap 2. Formuleer je wil

In deze stap maak wat je bij stap 1 naar voren kwam, specifieker. En dat mag best een beetje oncomfortabel voelen. Jazekers. Uit je comfortzone (getsie, zo’n sleetse uitspraak maar wél waar) want daarbuiten ligt de welriekende zone van groei en bloei. Binnen die comfortzone ligt het muffe gebied van pappen en nathouden.

Formuleer wat je wil. En formuleer ook waar je wil staan over vijf jaar. Denk maar groots en gretig als je wil. En wat voor jou groots is, is misschien voor een ander klein. Maakt niet uit. Het gaat om wat jíj ervaart als groots.

Je voelt bij stap 2 waarschijnlijk wat weerstand omdat je je antwoord niet paraat hebt. Het is niet de manier waarop je je creatieve bestaan plant. Dus: Wat is het voor (rot)vraag, Wisman?! Hoe weet jij nou waar je over vijf jaar wil staan?! Door ongelofelijk eerlijk te zijn naar jezelf. En zet je innerlijke criticus uit. Weg met die pleaser, die perfectionist of die drammer. Geef ruimte aan waar jij diep van binnen naar verlangt. Beantwoord het dus toch maar. Het gaat je écht verder brengen.

A year from now you will wish you had started today.
Karen Lamb

Stap 3. Verdeel het in korte termijn doelen

Je weet nu waar je wil staan over vijf jaar. Dat is mooi. Nu gaan we kijken hóe je er gaat komen. In deze stap maak je alles nog concreter door er een tijdspanne aan te geven en het onder te verdelen in kleine stappen. En zorg ervoor dat je korte termijn doelen meetbaar zijn. Praat dus niet in algemeenheden maar maak alles zo specifiek mogelijk.

Stap 4. Maak een actieplan

Deze dingen (weten wat je wil en daar over vijf jaar komen) kosten tijd. Die doe je niet hapsnap tussendoor. Vandaar dat een actieplan welkom is. Vraag jezelf af:

Wat heb ik nodig om te komen waar je over vijf jaar wil zijn? Welke mensen, welke vaardigheden, welke online tools, welke programma’s, welke materialen, welke ingangen bij bedrijven, collega creatieven of op je werk?

Stap 5. Begin

Dat starten is inclusief angst om te mislukken. Inclusief de onzekerheid dat het eindresultaat misschien niet is zoals je het nu in je hoofd hebt. En inclusief het risico dat andere mensen het misschien niet in grote getale zo mooi vinden of nodig hebben in de mate waarin jij hoopte. (Maar dat betekent niet dat je het niet moet proberen, dat het eindresultaat slecht is of dat er onvoldoende mensen zijn die mooi vinden of nodig hebben wat jij maakte.) Die startangst en startonzekerheid die ik zojuist noemde, kan je niet elimineren. Niemand kan dat.

En het is niet zo dat het hebben van een geweldig idee, het geweldig makkelijk maakt om uit te voeren.

Integendeel. Een idee hebben is het aller makkelijkste stuk. Een heel leuk stuk. Daarna begint het werk. En gelukkig mag dat stap voor stap gaan. Focus je steeds op de eerstvolgende stap. Een kleine stap. En al die kleine stappen gaan jou over een jaar brengen waar je wil zijn.

The way to get started is to quit talking en start doing.
Walt Disney

Jij kan dit. En weet: ik maak een buiging voor je en applaudisseer voor je. Want ik vind ons creatievelingen; ons homo creativo’s een behoorlijk geweldig volk.

Meer lezen over JA zeggen en toetsen of ideeën en opdrachten passen bij waar je over vijf jaar wil staan? Dan is deze blog nog de moeite waard.

Dank voor je interesse en leuk dat je er was. Deel dit bericht vooral. Bijvoorbeeld met jouw creatieve vriend(in) die je wel eens ziet worstelen met wat ze op creatief gebied wil. Vind ik geweldig, dank!

Liefs en tot rap,